Gaslighting Nedir? Örnekleri ve Korunma Yolları Nelerdir?

Gaslighting, bir kişinin bilinçli veya bilinçsiz olarak karşısındakinin gerçeklik algısını ve davranışlarını değiştirmeyi amaçlayan çok tehlikeli bir sosyal manipülasyon yöntemidir. Gaslighting terimi, İngiliz yazar Patrick Hamilton'un 1938 yılında yazdığı "Gas Light" adlı oyunla ilk kez literatürde yer almıştır. Bu oyun, bir manipülatörün, gaz lambasını eşinden habersiz bir şekilde azaltarak eşini delirdiğine ikna etmek için yaptığı psikolojik manipülasyonları anlatmaktadır. Gaslighting, kişinin kendi çıkarları için manipülatif bir şekilde yanıltma veya aldatma davranışı olarak da tanımlanabilir.

Gaslighting mağdur kişide çeşitli etkilere yol açabilir. Öncelikle, mağdur kişi düşüncelerini, gerçeklik algısını ve akıl sağlığını sorgulamaya başlar. Bu süreçte, mağdur kişi kendi hatıralarını sorgular hale gelir ve zamanla yaşadıklarını inkar edebilir. Gaslighting sonucunda mağdur kişinin öz güveni ve öz saygısı zarar görebilir. Yapılan duygusal manipülasyonlar, mağdur kişinin kendi hafızasını ve akıl sağlığını sorgulamasına neden olabilir. Bu durum, mağdurun kendine olan güvenini kaybetmesine ve kendini suçlu, yetersiz veya kusurlu hissetmesine yol açabilir.

Gaslighting'in temel hedeflerinden biri, kişiyi kontrol altında tutmak ve güç dengesini manipüle etmektir. Genellikle gaslighting, kişinin yakın çevresi veya sevdikleri tarafından uygulandığı için mağdur kişinin duygularının küçümsenmesine ve kendini hatalı hissetmesine neden olabilir. Bu durum, mağdur kişinin kendini değersiz veya suçlu hissetmesine ve ilişkideki güç dengesinin daha da bozulmasına neden olabilir.

 

Gaslighting Örnekleri

Gaslighting, çeşitli bağlamlarda ortaya çıkabilir. İşte farklı alanlardan gaslighting örnekleri:

İlişki Bağlamında Gaslighting Örnekleri:

Partner, sürekli olarak diğer kişinin hatırlamadığı veya yanlış hatırladığı konusunda ısrar eder.

Partner, sürekli olarak diğer kişiyi suçlayarak kendi hatalarını inkar eder ve sorumluluktan kaçar.

İş Yaşamında Gaslighting Örnekleri:

Bir iş arkadaşı, diğerini sürekli olarak işte başarısız olduğu ve değersiz olduğu konusunda küçümser.

Yönetici, çalışanların endişelerini görmezden gelir ve onları abartılı veya önemsiz olarak nitelendirir.

Aile İçinde Gaslighting Örnekleri:

Bir ebeveyn, çocuğunu sürekli olarak yanıldığı veya başarısız olduğu konusunda suçlar.

Bir aile üyesi, diğerini sürekli olarak reddeder ve onun gerçeklik algısını sorgular.

Arkadaşlık ve Sosyal Çevre Bağlamında Gaslighting Örnekleri:

Bir arkadaş, diğerini sürekli olarak küçük görür ve onun duygularını önemsizleştirir.

Sosyal çevredeki bir grup, bir kişiyi sürekli olarak dışlar ve onun gerçeklik algısını sorgular.

Örnek Cümleler Üzerinden İnceleme:

• Örnek 1: "Ben öyle bir şey demedim, uyduruyorsun resmen."

Bu cümle ile manipülatör, söylediği veya yaptığı şeyleri inkar ederek mağdurun hafızasını ve algısını sorgulamaya iter. Bu durum, mağdurun kendinden şüphe duymasına ve gerçeklik algısından emin olamamasına yol açar.

• Örnek 2: "İyi misin? Delirmiş gibi davranıyorsun."

Manipülatör, mağdurun duygusal tepkilerini ve endişelerini küçümseyerek onu delirmekle veya abartmakla suçlar. Bu durum, mağdurun duygularını bastırmasına ve manipülatöre bağımlı hale gelmesine neden olabilir.

• Örnek 3: "Bu yaşandı mı gerçekten, hafızan çok kötü."

Manipülatör, mağdurun hafızasını ve algısını sorgulayarak onu şüpheye düşürür ve gerçeklik algısını zedeler.

• Örnek 4: "Seni ne kadar sevdiğimi bilmiyor musun?"

Manipülatör, sevgi ve şefkat gösterileriyle mağduru kandırmaya ve manipülasyonlarını gizlemeye çalışır.

• Örnek 5: "Çok abartıyorsun, bunda bir şey yok."

Manipülatör, mağdurun duygularını ve deneyimlerini geçersiz kılmak için kullanılır. Mağdurun yaşadığı olumsuz duyguları küçümseyerek ve önemsizleştirerek, manipülatör gerçekliği çarpıtmaya çalışır.

 

 

Gaslighting'i Fark Etme Yolları

Gaslighting'i fark etmek önemlidir çünkü bu tür manipülasyonlar mağdurlarda ciddi duygusal ve zihinsel zararlara neden olabilir. İşte gaslighting'i fark etme yolları:

• Manipülatif Davranışların Tanınması: Diğer kişinin sürekli olarak inkar etme, suçlama veya küçümseme gibi manipülatif davranışlar sergilemesi durumunda uyanık olunmalıdır.
• Kişisel Algı ve Gerçeklik ile Uyumun İncelenmesi: Kendi duygularınız ve gerçeklik algınızla başkalarının size dayattığı algı arasında uyumsuzluklar varsa, gaslighting olabilir.
• Duygusal ve Zihinsel Durumun Gözlemlenmesi: Gaslighting sonucu mağdur kişiler genellikle kendilerini endişeli, kafa karışık veya değersiz hissederler. Bu duygular dikkate alınmalıdır.

 

Gaslighting'den Korunma Yolları

Gaslighting'den korunmak için şu adımlar atılabilir:

• Kişisel Sınır Belirleme ve İfade Etme: Kendi sınırlarınızı belirleyin ve başkalarına bu sınırları açıkça ifade edin.
• Güvenilen Destek Ağının Kullanımı: Güvenilir arkadaşlar, aile üyeleri veya profesyonel destek alabileceğiniz kişilerle iletişim kurun.
• Psikolojik ve Duygusal Destek Arama: Gaslighting sonucu duygusal veya zihinsel olarak etkileniyorsanız, bir terapiste veya danışmana başvurun.
• Profesyonel Yardım Alma ve Terapi Süreci: Gaslighting'e maruz kalmışsanız, bu tür bir manipülasyonla başa çıkmak için profesyonel bir terapistle çalışabilirsiniz.

Gaslighting, mağdurları ciddi şekilde etkileyebilecek bir tür psikolojik tacizdir. Ancak, farkındalık ve doğru stratejilerle, bu tür manipülasyonlardan korunmak mümkündür.

 

Linkler: Gaslighting Örnekleri, Gaslighting'i Fark Etme Yolları, Gaslighting'den Korunma Yolları

Henüz yorum yapılmamıştır.

Yorum Yaz :